Year: 2014 - 2015
Location: Thessaloniki, Greece
Program: Exhibition, Cultural space
Subject: Gender theory, sexuality and space
Design: Stefania Orfanidou, Myrto Vravosinou
Supervisor: Vana Tentokali
Type: Diploma Thesis
Presentation: 27.02.2015

The starting point for this thesis was the search on theoretical and practical level of the absence of memory on empty buildings of the city and their relation to the urban environment. The search led us to an unfinished building on the outskirts of Ladadika, in Thessaloniki. Empty of memory, use and content, incomplete, but symmetrically perfect, the building is an impressive volume inside the urban fabric.

Ladadika, the site area of this building, is a place of forgotten memories of the bazaars, the scent of the oils and spices which existed from the 16th century, and the brothels that operated there from 1910 until the beginning of 1990s, -when the area began to being transformed. Renewal programs marked the end of the bazaars and the `red light district`, by converting the area into a touristic, entertainment destination.

Focusing our attention on the brothels or `houses` as they used to call them, we found that their vast displacement from the city center during the last two decades reveals a problem which society tries to keep ‘secret’, if not `banned`. Sexuality, here, is the prime taboo, and the relationships that are seen from this angle , can include wider issues than prostitution.

Specifically, the possibility of moving from the duality of sex, as an analytical category, to the more complex subjectivities of gender, led us to sexual preferences that often deviate from social stereotypes (ie the dominant heterosexuality) and remain `hidden`. In our study, we tried to represent these possibilities, both masculine and feminine that exist by birth in every person˙ sexual possibilities that each one either chooses to conceal, or ignore or sometimes reveal through a transition process. Possible spectrums of these possibilities and possible combinations of these spectrums created in our case five identities. The combination and interaction of these identities resulted in new space qualities, which gave a sense of liquidity and depth.

Back to our study area, we attempted to `house` these combinations of identities, in a newly-constructed building, which is partly incorporated to the grid of the original unfinished building. The function of the new ‘house’, as we call it, is defined by its users, with the aim to `house` every kind of deviant -from the social stereotypes- (or not) activity, in a different space of exhibiting, acting and interacting.

Χρονολογία: 2014-2015
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Πρόγραμμα: Έκθεση, Χώρος Πολιτισμού
Γνωστικό Αντικείμενο: Θεωρίες του φύλου, σεξουαλικότητα και χώρος
Σχεδιασμός: Μυρτώ Βραβοσινού, Στεφανία Ορφανίδου
Επιβλέπουσα: Βάνα Τεντοκάλη
Είδος: Διπλωματική εργασία
Παρουσίαση: 27.02.2015

ΧΩΡΙΚΕΣ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ: Η ‘κρυφή’ διάσταση του φύλου

Αφετηρία για αυτή τη διπλωματική αποτέλεσε η αναζήτηση σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο της έλλειψης μνήμης σε άδεια κελύφη της πόλης και η σχέση αυτών με το δομημένο περιβάλλον. Η αναζήτηση αυτή μας οδήγησε σε ένα γιαπί στις παρυφές των Λαδάδικων. Κενό μνήμης, χρήσης και περιεχομένου, ατελές, αλλά συμμετρικά τέλειο, αποτελεί έναν επιβλητικό όγκο μέσα στον αστικό ιστό.

Τα Λαδάδικα, ο τόπος ένταξης του γιαπιού, είναι ένας τόπος με λησμονημένες μνήμες από το αλισβερίσι, τις μυρωδιές από τα λάδια και τα μπαχάρια, που υπήρχαν ήδη από τον 16ο αιώνα και τέλος τα πορνεία που λειτουργούσαν εκεί από το 1910, ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν η περιοχή άρχισε να μεταλλάσσεται. Προγράμματα ανάπλασης σήμαναν το τέλος της "γειτονιάς με τα κόκκινα φανάρια" και του λαϊκού της χαρακτήρα και τη μετατροπή της περιοχής σε έναν τουριστικό ψυχαγωγικό προορισμό.

Εστιάζοντας την προσοχή μας στα πορνεία ή "σπίτια" όπως συνήθιζαν να τα αποκαλούν, διαπιστώσαμε ότι ο εκτεταμένος εκτοπισμός τους από το κέντρο της πόλης κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες φανερώνει ένα θέμα το οποίο η κοινωνία προσπαθεί να κρατήσει ‘κρυφό’, αν όχι "απαγορευμένο", ένα θέμα που παραμένει "κοινό μυστικό". Η σεξουαλικότητα εδώ, αποτελεί το κατεξοχήν θέμα ταμπού, και οι σχέσεις υπό αυτό το πρίσμα, μπορούν να περιλάβουν ένα μεγαλύτερο κομμάτι από αυτό της πορνείας.

Συγκεκριμένα, η δυνατότητα της μετακίνησης από το δυισμό του φύλου σε πιο σύνθετες υποκειμενικότητες μας οδήγησε σε σεξουαλικές προτιμήσεις που πολλές φορές παρεκκλίνουν από τα κοινωνικά στερεότυπα (δηλαδή από την κυρίαρχη ετεροφυλοφιλία) και συχνά παραμένουν "κρυφές". Αυτές τις δυνατότητες επιχειρήσαμε να αποτυπώσουμε˙ αρσενικές και θηλυκές, που ενυπάρχουν εκ γενετής σε κάθε άτομο και που άλλοτε επιλέγει να αποκρύψει, άλλοτε αγνοεί την ύπαρξή τους κι άλλοτε φανερώνει μέσα από μια μεταβατική διαδικασία. Πιθανά φάσματα αυτών των δυνατοτήτων και πιθανοί συνδυασμοί αυτών των φασμάτων δημιούργησαν στην περίπτωσή μας πέντε ταυτότητες. Ο συνδυασμός και η αλληλεπίδραση αυτών των ταυτοτήτων είχε ως αποτέλεσμα νέες ποιότητες χώρου, ο οποίος έδινε την αίσθηση της ρευστότητας και του βάθους.

Επιστρέφοντας λοιπόν στο πεδίο μελέτης μας, επιχειρήσαμε να «σπιτώσουμε» τους συνδυασμούς των ταυτοτήτων, σε ένα κτίριο εκ νέου κατασκευασμένο, που εντάσσεται στον κάναβο που όριζε το αρχικό γιαπί. Η λειτουργία του νέου ‘σπιτιού’, όπως το αποκαλούμε, διαμορφώνεται κάθε φορά από τους εκάστοτε χρήστες, έχοντας κυρίως ως στόχο να "σπιτώσει" κάθε είδους παρεκκλίνουσα από τα κοινωνικά στερεότυπα (ή μη) δραστηριότητα, μέσα σε έναν διαφορετικό χώρο έκθεσης, δράσης και διάδρασης.